AIRBRUSH - FAQ (Polish Version)
FAQ ten powstał pod wpływem ogromnej ilości pytań dotyczących aerografii. Praktycznie na każdym forum czy grupie Facebook co kilka dni pada pytanie w stylu "Chce kupić aerograf, co polecacie?" Szczerze mówiąc wieczne odpowiadanie na te pytania stało się dla mnie frustrujące. Przestałem udzielać ciągle tych samych odpowiedzi. Nie wiem jaka jest przyczyna tych pytań. Zanikające umiejętności wyszukiwania informacji w Internecie? Z tego powodu postanowiłem stworzyć swoisty FAQ dotyczący aerografu. Zebrałem wiele z powtarzających sie pytań i odpowiedzi w jednym miejscu. Jak się okazało, na wiele z nich odpowiedziałem już w przeszłości na łamach mojego bloga. Wiele zdjęć widzieliście już wcześniej. Poniższy materiał to głównie moje opinie na temat, wynikające z kilkuletniej pracy z aerografami.
Jeśli macie pytanie nie ujęte na poniższej liście to pozostawcie je w komentarzu. Dodam je do listy i udzielę możliwie najlepszej odpowiedzi. W ten sposób poniższy FAQ będzie stale aktualizowany i użyteczny dla wszystkich czytelników. Zapraszam do wspólnej dyskusji i wymiany doświadczeń.
OSTATNIA AKTUALIZACJA: 12.02.2024
You can find english version HERE.
1.Jaki aerograf kupić?
1.1.Jaką dyszę wybrać do mojego aerografu?
2.Jaki kompresor kupić?
3.Co jeszcze będę potrzebował?
3.1.Wąż do aerografu
3.2.Zbiornik do czyszczenia aerografu (stojak)
3.3.Wyciory, igła do czyszczenia, patyczki do uszu
3.4.Farby
3.5.Thinner (rozcieńczalnik)
3.6.Środki czyszczące
3.7.Pipeta
3.8.Rękawiczki, fartuch
3.9.Taśma teflonowa
4.Co może się jeszcze przydać?
4.1.Myjka ultradźwiękowa
4.2.Środki maskujące
4.3.Maska lub wyciąg
4.4.Poradniki DVD i YT
4.5.Szybkozłączka
4.6.Stojak na aerograf
4.7.Podkład (Surface Primer)
5.Jak czyścić aerograf?
5.1.Jak udrożnić zatkaną dyszę?
1.Jaki aerograf kupić?
1.1 Jaką dyszę wybrać do mojego aerografu?
2.Jaki kompresor kupić?
3.Co jeszcze będę potrzebował?
3.1.Wąż do aerografu
3.2.Zbiornik do czyszczenia aerografu (stojak)
Zbiornik (słoik) do czyszczenia aerografu to niezbędny element warsztatu. Jest potrzebny kiedy chcemy opróżnić aerograf z niepotrzebnej już farby oraz przy jego czyszczeniu. Nie oszczędzaj, nie jest to drogi gadżet (około 35zł). Oczywiście możesz wykonać go sam. Najlepszą opcją jest kupienie specjalnego słoika, który jednocześnie może być stojakiem pod nasz aerograf. Słoik ma wbudowany filtr, który zapobiega wydostawaniu się oparów farb i rozpuszczalników na zewnątrz.
3.3.Wyciory, igła do czyszczenia, patyczki do uszu
3.4.Farby
3.6.Środki czyszczące
3.7.Pipeta
3.8.Rękawiczki, fartuch
3.9.Taśma teflonowa
Taśma teflonowa jest niezbędna do uszczelnienia gwintów łączących wąż z aerografem i kompresorem. Uszczelnia również wszelkiego rodzaju połączenia między wężem a dodatkowymi złączkami. Tego typu uszczelnienia są zalecane przez producentów kompresorów, a odpowiednia informacja jest często zawarta w instrukcji obsługi. Taśmę teflonową kupisz w każdym sklepie z materiałami budowlanymi typu OBI, Castorama.
4.Co może się jeszcze przydać?
4.1.Myjka ultradźwiękowa
Dodam tutaj cenną uwagę zamieszczoną przez Aero-Sklep:
4.2.Środki maskujące
Przy malowaniu figurek i modeli niezbędne będzie maskowanie (zasłanianie) niektórych powierzchni aby nie zabrudzić ich w czasie malowania. Wszystkie niezbędne informacje na ten temat znajdziesz w moim artykule tutaj > Airbrush - Masking Techniques.
4.2.Środki maskujące
4.3.Maska lub wyciąg
4.4.Poradniki DVD i YT
4.5.Szybkozłączka
4.6.Stojak na aerograf
4.7.Podkład (Surface Primer)
5.Jak czyścić aerograf?
5.1.Jak udrożnić zatkaną dyszę?
1.Jaki aerograf kupić?
Interesują nas tylko aerografy typu DOUBLE ACTION. Aerograf taki zaopatrzony jest w możliwość regulacji ilości podawanej farby (spust przód tył) i przy tym w możliwość regulacji ilości powietrza (spust góra dół) co zapewnia precyzję pracy.
 |
| Airbrush BD-208 (Chinese K208) |
Jeśli Twoje fundusze są ograniczone możesz kupić chiński odpowiednik aerografu Iwata. Sam rozpoczynałem przygodę od takiego właśnie aerografu. Moim zdaniem najlepszym chińskim modelem na rynku jest Airbrush BD-208 (Chinese K208). Kliknij w ten link by przeczytać jego bardzo dokładną recenzję.
 |
| Airbrush "EVOLUTION 2in1" |
Jeśli dysponujesz większą kwotą pieniędzy to pomyśl o aerografie Niemieckiej firmy Hardeer&Steenbeck. Charakteryzują się one wysoką jakością wykonania i całkowicie innym systemem montażu dyszy niż aerografy firmy Iwata. Również części zamienne nie są drogie. Jednym z ciekawych modeli jest "EVOLUTION 2in1". Kliknij w ten link by przeczytać jego bardzo dokładną recenzję.
Jeśli już zdecydujesz się na aerograf Evolution, to pomyśl o dołożeniu kilku złotych i zakupieniu wersji "EVOLUTION AL plus". Jest wykonany z aluminium i niesamowicie lekki. Waży tylko 53g i posiada kilka udoskonaleń. Kliknij w ten link by przeczytać jego bardzo dokładną recenzję.
 |
| Airbrush "INFINITY CR plus" |
Najwyższym modelem z rodziny erografów Hardeer&Steenbeck jest "INFINITY CR plus". Posiada on wszystkie możliwe "fjuczery" jakie H&S wymyśliło w swoich aerografach. Obrósł w swoistą legendę wśród malarzy i modelarzy. Jest to jednak najdroższy aerograf tego niemieckiego producenta.
1.1 Jaką dyszę wybrać do mojego aerografu?
Najbardziej uniwersalna jest moim zdaniem dysza 0,2mm. Taką dysze używam w 99% mojej pracy. Większe dysze jak 0,3 0,4 czy 0,5mm możesz używać do nakładania podkładu lub malowania dużych powierzchni jak np.: tereny do gier.
Dysza 0,15mm wymaga wprawy w użytkowaniu. Jest mała więc łatwo ją zapchać. Nie polecam tak małej dyszy na początek przygody z aerografem. Możesz być zmuszony do częstego jej czyszczenia co może zniechęcić Cię do używania aerografu.
2.Jaki kompresor kupić?
Moim zdaniem optymalnym kompresorem jest chiński model AS-186. Możesz go kupić na wielu aukcjach internetowych za kwotę około 280zł (2015 rok). Jak na tą klasę sprzęt jest cichy. Posiada manometr, filtr i co najważniejsze zbiornik wyrównawczy powietrza o pojemności 3l. Zbiornik ten uchroni kompresor przed nadmiernym przegrzewaniem oraz zapewni ciszę w przerwach kiedy nie malujesz.
Nie kupuj kompresora bez zbiornika wyrównawczego!
 |
| Kompresor AS-186 |
 |
| Manometr i filtr kompresora AS-186 |
Jeśli posiadasz więcej pieniędzy możesz pomyśleć o zakupie tzw. "lodówkowca" robionego na zamówienie. Są to niesamowicie ciche kompresory wykonane z wysokiej jakości podzespołów. Niestety są drogie.
Jeśli chcesz możesz zbudować taki kompresor samemu. Informacje jak to zrobić znajdziesz w obszernym poradniku "step by step" na blogu Badjaqa tutaj > WARSZTAT - Projekt "Kompresor" [24]
Jeśli chcesz możesz zbudować taki kompresor samemu. Informacje jak to zrobić znajdziesz w obszernym poradniku "step by step" na blogu Badjaqa tutaj > WARSZTAT - Projekt "Kompresor" [24]
3.Co jeszcze będę potrzebował?
3.1.Wąż do aerografu
Jeżeli w zestawie z kompresorem, który zakupiłeś nie było węża do przyłączenia aerografu, to musisz go dokupić osobno. Taki wąż ma przeważnie gwint rozmiaru 1/8". Można kupić wąż o różnej długości. Im dłuższy tym lepiej. Długi wąż to tak naprawdę dodatkowy zbiornik powietrza.
Bardzo praktycznym rozwiązaniem jest wąż, który posiada wbudowany filtr powietrza (odwadniacz). Osobiście posiadam taki właśnie wąż o długości 3m.
3.2.Zbiornik do czyszczenia aerografu (stojak)
Zbiornik (słoik) do czyszczenia aerografu to niezbędny element warsztatu. Jest potrzebny kiedy chcemy opróżnić aerograf z niepotrzebnej już farby oraz przy jego czyszczeniu. Nie oszczędzaj, nie jest to drogi gadżet (około 35zł). Oczywiście możesz wykonać go sam. Najlepszą opcją jest kupienie specjalnego słoika, który jednocześnie może być stojakiem pod nasz aerograf. Słoik ma wbudowany filtr, który zapobiega wydostawaniu się oparów farb i rozpuszczalników na zewnątrz.
3.3.Wyciory, igła do czyszczenia, patyczki do uszu
Specjalne wyciory do czyszczenia aerografu ułatwią nam pozbycie się brudu. Dodatkowym przydatnym gadżetem jest igła do czyszczenia dyszy. Pozwala ona wydłubać z dyszy zaschniętą farbę. Używaj ją ostrożnie! Źle użyta igła może uszkodzić dyszę! Jeśli nie posiadasz takiej igły możesz czyścić dyszę igłą która jest w aerografie (wraz z dyszą). Poniżej zdjęcia chińskiej igły do czyszczenia dyszy.
Jeśli posiadasz aerograf firmy Hardeer&Steenbeck, pomyśl o zakupieniu dedykowanego zestawu (H&S-117400) do czyszczenia tego producenta. Igła jest idealnie dopasowana do czyszczenia dysz od 0,2mm w zwyż. Wyciory również idealnie pasują do wewnętrznych kanałów w aerografie.
Patyczki do uszu są tanie i bardzo przydatne. Nasączone rozpuszczalnikiem do farb nadają się idealnie do czyszczenia aerografu. Są idealne do czyszczenia wylotu aerografu i osłony igły z resztek farby w czasie malowania.
Tanią wersją wyciorów są patyczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, w kształcie stożka. Możecie je kupić w drogerii lub popularnych dyskontach jak LIDL, ALDI czy Biedronka. Dostępne są różne grubości.
3.4.Farby
Możesz używać dowolnych farb akrylowych ale wymagają one rozcieńczenia do odpowiedniej konsystencji. Na początek warto kupić przynajmniej kilka buteleczek dedykowanych farb do aerografu. W ten sposób poznasz odpowiednią konsystencję jaka powinna mieć farba do aerografu. Farby takie produkuje kilku producentów np.: Vallejo, AK Interactive, AMMO, Golden. Różnią się one kolorami, rodzajem i grubością pigmentu, konsystencją. Warto pomyśleć o kupieniu zestawu farb.
Osobiście polecam farby firmy Vallejo z serii Air. Najnowsze i moim zdaniem bardzo dobre farby tej firmy to seria Game Air. Ich recenzję przeczytasz TUTAJ.
Rozcieńczalnik farb akrylowych (z angielskiego Thinner) jest niezbędnym środkiem przy pracy z aerografem. Pozwala nam rozcieńczać farby akrylowe do odpowiedniej konsystencji. Czasem przydatny również do zmiany konsystencji farb dedykowanych specjalnie do aerografu. Produkują go różni producenci. Różnią się składem, zapachem i działaniem. Osobiście preferuje Airbrush Thinner firmy Vallejo (New Formula).
 |
| Rozcieńczalniki farby akrylowych. |
Niektórzy modelarze stosują do rozcieńczania po prostu wodę. Inni stosują specjalne mieszanki wody, opóźniaczy schnięcia farb akrylowych (retarder) czy wreszcie płynów do mycia typu Sidolux. Tylko poco tak kombinować? Dedykowany thinner ma w składzie wszystko czego potrzebujemy. Średniej wielkości butelka (60ml) wystarczyła mi na 2 lata. A maluje całkiem sporo figurek. Nie jest to więc jakiś wielki wydatek.
3.6.Środki czyszczące
Aerograf należy regularnie czyścić. Dbaj o jego czystość. Wiele problemów z działaniem aerografu bardzo często spowodowane są brudem. Do czyszczenia będziesz potrzebował zmywaczy farb akrylowych lub dedykowanych środków do czyszczenia aerografów. Są one produkowane przez wielu producentów. Różnią się ceną, zapachem i siłą działania. Uważaj z silnymi środkami żrącymi! Mogą one rozpuścić gumowe uszczelki w aerografie. Nie musisz się tego obawiać, jeśli Twój aerograf ma teflonowe uszczelki.
 |
| Przykłady zmywaczy akrylowych i środków do czyszczenia aerografu. |
Nitro i Aceton, są to dwa zakazane rozpuszczalniki przez wszystkich producentów aerografów. Aceton reaguje z warstwą chromowo-niklową powodując nawet łuszczenie warstwy chromu oraz zwiększa porowatości powierzchni, przez co farba później szybciej się osadza. Nitro powoduje odbarwienia. Oba te rozpuszczalniki myją tylko pozornie, co prawda rozpuszczą każdą zaschniętą farbę ale pozostawiają cienką klejącą warstwę do której wszystko się lepi, kilkukrotne moczenie w tych rozpuszczalnikach może spowodować zaklejenie otworów powietrznych w aerografie
3.7.Pipeta
Pipeta będzie potrzebna aby np.: wprowadzić do aerografu rozpuszczalnik w czasie czyszczenia lub płukania miedzy zmianą kolorów. Możesz kupić zakraplacz do oczu w każdej aptece jeśli nie masz dostępu do tego rodzaju plastikowych pipet. Ostatecznie możesz też użyć strzykawki.
3.8.Rękawiczki, fartuch
Rękawiczki lateksowe (koniecznie niepudrowane!) ochronią dłonie przed farbą w czasie malowania. Unikniesz niepotrzebnego szorowania dłoni.
Fartuch może dodatkowo zabezpieczyć Twoje ubranie przed zalaniem farbą lub rozpuszczalnikami. Przydatny również w czasie prac bez użycia aerografu. Używam fartucha firmy HobbyZone, wykonanego ze specjalnego materiału.
3.9.Taśma teflonowa
4.Co może się jeszcze przydać?
4.1.Myjka ultradźwiękowa
Aerograf możesz również czyścić przy użyciu myjki ultradźwiękowej, o czym przeczytasz tutaj > How to clean airbrush using Ultrasonic Cleaner? Jest to szybszy, wygodniejszy i dokładniejszy sposób.
Dodam tutaj cenną uwagę zamieszczoną przez Aero-Sklep:
Większość osób nie stosuje się do instrukcji obsługi zarówno myjki jak i aerografu i moczy aerograf w całości (razem z uszczelkami i zaworkiem) często kilka godzin w najgorszych rozpuszczalnikach (o których poniżej). Taka operacja kończy się uszkodzeniem wszystkich uszczelek (nawet tych teflonowych), do tego resztki farby dostają się do kanału powietrznego, często zatykając go lub częściowo dławiąc. Myjka ultradźwiękowa sprawdza się tylko i wyłącznie gdy farba zaschnie całkowicie w aerografie i należy potraktować ją jako urządzenie reanimacyjne, a nie do codziennego użytku. Oczywiście podczas takiej operacji powinny zostać ściągnięte wszystkie uszczelki, a moczony powinien być tylko element z zaschniętą farbą. Czas moczenia w dedykowanym płynie do mycia aerografów należy ograniczyć do minimum.
4.2.Środki maskujące
Przy malowaniu figurek i modeli niezbędne będzie maskowanie (zasłanianie) niektórych powierzchni aby nie zabrudzić ich w czasie malowania. Wszystkie niezbędne informacje na ten temat znajdziesz w moim artykule tutaj > Airbrush - Masking Techniques.
4.3.Maska lub wyciąg
W czasie malowania w powietrzu unoszą się opary farb i rozpuszczalników. Nie jest dobrze dla naszego zdrowia by dostały się one do płuc. W tym celu dobrze jest zaopatrzyć się w maskę. Warto zainwestować w bezpieczną i wygodną maskę np.: firmy 3M model 7500. Posiada ona profesjonalne aktywne filtry węglowe. Pamiętaj by wymieniać je co jakiś czas.
Inwestycja w maseczki za 5zł ze sklepów budowlanych raczej nas nie uchroni przed tego typu oparami. Zawsze jednak lepsze to niż nic....
Inwestycja w maseczki za 5zł ze sklepów budowlanych raczej nas nie uchroni przed tego typu oparami. Zawsze jednak lepsze to niż nic....
Pył farby w czasie malowania unosi się również w obszarze gdzie malujemy. Opadając może zabrudzić nam np.: biurko. Niektórzy malarze używają specjalnych wyciągów, które wyprowadzają opary i pył za okno pomieszczenia. Osobiście nie używam takiego gadżetu.
Ciekawym rozwiązaniem jest również "Stacja Lakiernicza" bez wyciągu. Produkt ten opisałem w recenzji - Airbrush Station - Hobby Zone (HZ-as1). Możecie ją zakupić bez problemu bezpośrednio u polskiego producenta.
4.4.Poradniki DVD i YT
Jeśli szukasz dodatkowych informacji i chcesz zdobyć dodatkowe umiejętności związane z użytkowaniem aerografu, to warto czerpać wiedzę z odpowiednich źródeł. Na YouTube znajdziecie sporą ilość poradników video. Grunt to znaleźć odpowiedni :)
Kiedyś jedną z opcji były płyty DVD. Najlepsze z jakimi się zetknąłem jest wydawnictwo firmy AK Interactive - AIRBRUSH ESSENTIAL TRAINING. To swoisty "wideo FAQ" zawierająca wszystko co powinieneś wiedzieć w tym temacie.
4.5.Szybkozłączka
Szybkozłączka pozwala nam szybko podpiąć aerograf do węża. Nie musimy za każdym razem przykręcać aerografu do węża. Szybko podłączamy go używając złączki. Przydatne gdy mamy kilka aerografów w warsztacie. Dodatkowo szybkozłączka może mieć wbudowaną prostą regulację ciśnienia. Możemy regulować ilość powietrza dopływającego do aerografu z naszego kompresora. Nie musimy sięgać do kompresora. Bardzo wygodna rzecz, bez której nie wyobrażam sobie pracy.
 |
| Szybkozłaczka z regulacją ciśnienia. |
4.6.Stojak na aerograf
Kiedy nie używasz aerografu, chcesz zmienić kolor farby itd. to musisz go gdzieś odłożyć, postawić. W tym celu przydatny jest stojak. Na rynku dostępnych jest wiele tego typu rozwiązań. Moim zdaniem wystarczający jest słoik opisany w punkcie 3.2 tego FAQ'a, który idealnie spełnia funkcję stojaka.4.7.Podkład (Surface Primer)
Jedną z wielu zalet posiadania aerografu jest możliwość nakładania podkładu (Surface Primer) na figurki czy modele przy jego użyciu. Zapewnia to bardzo dokładne położenie warstwy podkładu na figurce. Bardzo łatwo możemy dotrzeć w każdy zakamarek naszego modelu.
Na rynku są dostępne specjalne podkłady wielu producentów. Podkłady te nie wymagają żadnego dodatkowego rozcieńczania. Wlewamy je do aerografu i nakładamy podkład. Dostępnych jest wiele kolorów podkładów, co często może przyśpieszyć nam pracę nad modelem. Jest to również bardzo ekonomiczna opcja w porównaniu z podkładami w sprayu. Pamiętaj zawsze przeczytaj instrukcję na opakowaniu podkładu i stosuj się do zawartych tam uwag (np. schnięcie 24h) aby uniknąć np odprysków farby. Osobiście preferuje Surface Primer firmy Vallejo.
 |
| Przykład podkładów do aerografu. |
5. Jak czyścić aerograf?
O tym jak czyścić aerograf przeczytasz w osobnym artykule na moim blogu autorstwa Spella. Kliknij tutaj > How to clean a very dirty airbrush?.
Aerograf możesz również czyścić przy użyciu myjki ultradźwiękowej, o czym przeczytasz tutaj > How to clean airbrush using Ultrasonic Cleaner?
5.1.Jak udrożnić zatkaną dyszę?
Czasem zdąży się, że farba zaschnie nam w dyszy. Uniemożliwia to malowanie. Można spróbować usunąć bród za pomocą igły do czyszczenia (patrz punkt 3.3). Należy robić to jednak ostrożnie, aby nie uszkodzić dyszy! Jeśli to nie pomaga, wrzuć dyszę do pojemnika z rozpuszczalnikiem i pozostaw ja na noc. Zaschnięta farba powinna się rozpuścić lub zmięknąć na tyle by dało się ja usunąć igłą. Pamiętaj o zastosowaniu odpowiedniego rozpuszczalnika, tak aby nie rozpuścił uszczelek.
BR,
Michał "ARBAL" Walczak